نوشته‌ها

از روز ۱۴ تیرماه( ۱۲ جولای ) هفته بدون پلاستیک شروع می‌شود و تا ۲۱ تیر ماه ادامه دارد؛ به منظور فرهنگ سازی و ارتقاء سطح دانش شهروندان در زمینه مضرات استفاده از کیسه‌های نایلونی، ۲۱ تیر ماه از سوی طرفداران محیط زیست روز بدون کیسه نایلکس نامگذاری شده است. ارتقای سطح آگاهی مردم در زمینه زیان های بهداشتی و محیط زیستی استفاده از کیسه های پلاستیکی از جمله اهداف مهم نامگذاری روز بدون نایلکس بوده است.
مصرف روزانه پلاستیک در کشور بیشتر از ۳ هزار تن است که سالانه این رقم به حدود یک‌میلیون تن می‌رسد. هر ایرانی به‌طور متوسط روزانه ۳ کیسه پلاستیکی استفاده می‌کند. همین آمارها ایران را در میان ۱۰ کشور پرمصرف مواد پلاستیکی قرار داده است. پلاستیک ماده‌ای ارزان قیمت و مقاوم به حساب می‌آید، برای همین تولید کنندگان استقبال زیادی از آن می‌کنند. در جهان هر یک‌دقیقه یک‌میلیون بطری پلاستیکی خریداری می‌شود این درحالی است که پلاستیک اثرات زیست‌محیطی زیادی بر روی آب، خاک و هوا و همچنین ماندگاری بیش از ۳۰۰سال در طبیعت را دارد.
طبق تازه‌ترین گزارش کمیسیون اروپا، استفاده از پلاستیک طی ۵۰ سال اخیر به اوج رسیده و تولید جهانی آن در هر سال از ۱٫۵ میلیون تن در سال ۱۹۵۰ میلادی به ۲۴۵ میلیون تن در سال ۲۰۰۸ میلادی رسیده است.

در میان مواد پلاستیکی، کیسه‌ پلاستیکی خودش یک معضل بزرگ است. اکنون در ایران بیشترین کیسه‌های پلاستیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به‌دلیل شیوع بیماری کرونا معمولا خانواده‌ها به سرعت این کیسه‌ها را بعد از استفاده داخل سطل زباله می‌اندازند. درحالی‌که با جایگزین کردن کیسه‌های پارچه‌ای که قابل شست‌وشو هست و در بحران کرونا هم می‌تواند به صرفه باشد و هم از این بیماری فاصله گرفت، بسیار مناسب است. کیسه‌های جایگزین مانند پارچه تجدیدپذیر و سازگار با محیط‌زیست است.

انسان هر چه جلوتر می‌رود، راحت‌طلب‌تر می‌شود و وقت کمتری را برای کارهای روزانه می‌گذارد. ما آرامش را فراموش کرده‌ایم و انتظار برای ما کار سختی شده است، انجام کارهای روزانه را با تحمل کمی زحمت برنمی‌تابیم. اگر بخواهیم مهمانی دهیم، یا گردش برویم ترجیح می‌دهیم از سفره و ظروف یک‌بار مصرف استفاده کنیم، و یا در زمان خرید از کیسه پلاستیکی استفاده می کنیم بدون آنکه به خطرات آن فکر کنیم؛ حال آنکه اگر انسان آگاهانه و با تأمل بیشتر رفتار کند، و تحمل کمی زحمت را داشته باشد، حس بهتر و لذت بیشتری نصیبش خواهد شد.

درمورد مواد پلاستیکی و یک‌بار مصرف بهتر است چند نکته را در نظر بگیریم؛ نخست اینکه این وسایل با چه هدفی ساخته شده‌اند، دوم اینکه چرا استفاده از آن‌ها این‌قدر شایع شده، سومین نکته فایده و ضرر این وسایل است.
در دهۀ ۶۰ قرن بیستم دانشمندی سوئدی به نام استن گوستاف تولین برای اولین بار کیسۀ نایلونی را با هدف حمایت از طبیعت ساخت. او نگران افزایش استفاده از کیسه‌های کاغذی با هدف جلوگیری از قطع درختان بود و کیسه‌های نایلونی را به‌عنوان جایگزین کیسه‌های کاغذی ساخت اما قرار نبود این کیسه‌ها یک‌بار مصرف باشند. آقای گوستاف با خودش فکر میکرد این کیسه‌ها محکم و مقاوم هستند و می‌شود چندین بار از آنها استفاده کرد اما متأسفانه انسان راحت‌طلب امروزی ترجیح می‌دهد کیسه‌های پلاستیکی را بعد از هر بار استفاده دور بیاندازد و یکی دیگر استفاده کند؛ چرا؟ چون ارزان و در دسترس است. این کار میزان مصرف را به شدت بالا برده و مهم‌تر از همه، این حجم سنگین پلاستیک تا سال‌های سال غیرقابل تجزیه باقی می‌ماند و موجب تخریب خاک می‌شود.

اعضای جمعیت دوستداران زمین سبز، طی بیش از دو دهه فعالیت خود همیشه به نقش انسان در تولید زباله و خسارتی که به طبیعت وارد میکند واقف بوده و برای کمتر شدن این خسارت اقداماتی انجام داده است. در همین راستا از هر فرصتی برای بیان این نکته استفاده میبریم از جمله در کلاس‌های درس دانش آموزان از تأثیر مخرب پاکت‌های نایلونی بر طبیعت می‌گوییم و به بچه‌ها توصیه می‌کنیم با تهیۀ کیسه‌های پارچه‌ای برای خرید، این موضوع را در خانواده‌های خود جا بیاندازند؛ همچنین باهمکاری موسسۀ «با ما» کیسه‌های پارچه‌ای را تهیه و به مدیران مدارس و والدین اهدا کردیم تا تشویقی باشد برای استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای باشد.

از جمله مواردی که در دوران معاصربرای محیط زیست خطر آفرین شده، شیوع پاندمی کووید ۱۹ و گرایش انسان به استفاده ازلوازم یکبارمصرف است. در این بین با توجه به رعایت مسایل بهداشتی میتوان در بعضی جاها از وسایل جایگزین استفاده کرد، مانند استفاده از ماسک پارچه ایی در محل های کم خطر به جای ماسک های یک بار مصرف .

جمعیت دوستداران زمین سبز نیز با ابتکارو زیبا سازی ماسکها باعث استقبال مردم از این نمونه ماسک شده است.